آشنايي با مفاهيم و اصطلاحات نشانه‏هاي ظهور

ظهور مصلح آخرين، حضرت بقيـةالله الاعظم ـ ارواحنا له الفداء ـ با حوادث طبيعي، رويدادهاي اجتماعي و تحولات سياسي و نظامي بسياري همراه است كه همه، از آماده شدن جهان براي ورود به عصري جديد و آغاز دوراني سرنوشت‏ساز از حيات كرة خاك حكايت مي‏كنند. از مجموع اين حوادث، رويدادها و تحولات كه پيش از ظهور يا هم‏زمان با آن رخ مي‏دهند، به نشانه‏ها يا علايم ظهور تعبير مي‏شود. به اين نكته هم بايد توجه داشت كه همة
شنبه، 4 مهر 1388
تخمین زمان مطالعه: 7 دقیقه
موارد بیشتر برای شما
آشنايي با مفاهيم و اصطلاحات نشانه‏هاي ظهور
آشنايي با مفاهيم و اصطلاحات نشانه‏هاي ظهور
آشنايي با مفاهيم و اصطلاحات نشانه‏هاي ظهور

نويسنده: ابراهيم شفيعي سروستاني




متناسب با بررسي نشانه‏هاي ظهور، در اين شمارة مجله، برخي مفاهيم و اصطلاحات مرتبط با اين موضوع را كه معمولاً در كتاب‏ها و آثار مؤلفان اسلامي از آنها ياد مي‏شود، بررسي مي‏كنيم:

1. نشانه‏هاي ظهور

ظهور مصلح آخرين، حضرت بقيـةالله الاعظم ـ ارواحنا له الفداء ـ با حوادث طبيعي، رويدادهاي اجتماعي و تحولات سياسي و نظامي بسياري همراه است كه همه، از آماده شدن جهان براي ورود به عصري جديد و آغاز دوراني سرنوشت‏ساز از حيات كرة خاك حكايت مي‏كنند. از مجموع اين حوادث، رويدادها و تحولات كه پيش از ظهور يا هم‏زمان با آن رخ مي‏دهند، به نشانه‏ها يا علايم ظهور تعبير مي‏شود. به اين نكته هم بايد توجه داشت كه همة اين نشانه‏ها در يك زمان رخ نمي‏دهند و از نظر دوري يا نزديكي به وقت ظهور، با يكديگر تفاوت دارند.

2. مَلاحِم

اين واژه جمع «مَلْحَمَه» به معناي جنگ و خون‏ريزي بزرگ و رزمگاه است. در مورد ريشه اين كلمه، برخي گفته‏اند: ملحمه از «لُحْمَه» به معناي تار و پود پارچه گرفته شده است و چون معمولاً در رزمگاه طرفين نبرد چون تار و پود پارچه در هم مي‏پيچند، به آن «ملحمه» مي‏گويند. برخي ديگر گفته‏اند: اين كلمه از «لَحْم» به معناي گوشت گرفته شده است و بدان دليل به رزمگاه «ملحمه» مي‏گويند كه در آن گوشت‏هاي كشته‏شدگان به فراواني به چشم مي‏خورد.1
ملاحم در اصطلاح به جنگ‏ها و رويدادهاي مهم سياسي و اجتماعي اطلاق مي‏شود كه پيامبر گرامي اسلام(ص) و امامان معصوم(علیهم السّلام) از وقوع آنها خبر داده‏اند.

3. فِتَن

كلمه «فتن» جمع «فتنه» به معناي آزمايش، امتحان، شورش، اختلاف آرا، رنج و محنت است. اين واژه در اصل به عملي گفته مي‏شود كه براي پاك كردن طلا و نقره از ناخالصي انجام مي‏گيرد.2 فتن در اصطلاح به معناي حوادث و رويدادهايي است كه وقوع آنها در كلمات پيامبر اكرم(ص) و اهل بيت طاهرينش(ع) پيش‏گويي شده است.

4. اشراط الساعـة

كلمه «اشراط» جمع «شَرَط» به معناي علامت و نشان است.3 «اشراط الساع[» يا «اشراط يوم القيام[» در اصطلاح عبارت از «نشانه‏هاي برپايي قيامت» است. در منابع روايي، از برخي نشانه‏هاي ظهور به عنوان نشانه‏هاي برپايي قيامت ياد شده است.4
پيامبر گرامي اسلام(ص) از همان سال‏هاي آغازين بعثت، بر اساس دانش ماورايي خود، به پيش‏گويي رويدادهاي مختلف فرهنگي، سياسي و اجتماعي مي‏پرداخت كه در آينده‏هاي دور و نزديك در جامعه اسلامي روي خواهد داد. به تعبير برخي از روايات، ايشان، مسلمانان را از همة حوادثي كه تا آستانة قيامت رخ خواهد داد، آگاه مي‏كرد. آن حضرت گاه مسلمانان را نسبت به رخدادهاي مباركي كه در آينده رخ‏خواهد نمود، مژده و بشارت مي‏داد و گاه آنان را از وقايع شومي كه پيش روي آنهاست، برحذر مي‏داشت. اين رويه مستمر پيامبر اكرم(ص) در مورد پيش‏گويي رويدادهاي مختلف به ويژه رويدادهايي كه در آخرالزمان رخ خواهد داد، موجب شد كه مسلمانان در طول سال‏هاي پربركت حيات رسول گرامي اسلام(ص) از گنجينة ارزشمندي از روايات مربوط به حوادث آينده برخوردار شوند؛ گنجينه‏اي كه از همان سده‏هاي آغازين گسترش اسلام به دست مؤلفان، مورخان و محدّثان، جمع‏آوري و در اختيار نسل‏هاي آينده گذاشته شد.
مؤلفان اسلامي مجموعة روايت‏هايي را كه به ويژه از پيامبر اسلام در زمينه حوادث مختلف اجتماعي و سياسي وارد شده بود، در كتاب‏هايي كه معمولاً با عناويني همچون علامات المهدي، علامات مهدي آخرالزمان، علايم الظهور، أشراط الساع[، علامات الساع[، علامات يوم القيامه، الفتن، الملاحم، الفتن و المحن، الفتن و... ناميده مي‏شده است، جمع‏آوري كرده‏اند.5
گفتني است كتاب‏شناس بزرگ شيعي، «آقا بزرگ تهراني»؛ از بيش از سي مورد كتاب كه با عناويني نظير «الفتن و الملاحم» نوشته شده‏اند، ياد كرده است.6

5. شرايط ظهور

به مجموعة زمينه‏ها و بسترهاي فرهنگي، سياسي و اقتصادي كه در صورت فراهم‏شدن آنها ظهور امام مهدي(ع) رخ خواهد داد، «شرايط ظهور» گفته مي‏شود. البته در اينكه با قاطعيت بتوان اموري را از شرايط ظهور برشمرد و ادعا كرد كه با تحقق آنها حتماً ظهور محقق خواهد شد، ترديد وجود دارد، با اين حال، شايد بتوان از برخي روايات چنين استفاده كرد كه اموري مانند آمادگي فكري و عملي مردم براي ظهور امام عدالت‏گستر، عزم جدي آنها براي وفا به پيمان خود در برابر آن امام، وجود تعداد كافي ياران مخلص و وفادار، نااميدي كامل مردم از طرح‏ها و برنامه‏هاي دست‏ساخته بشر براي اصلاح وضع جهان و... از شرايط ظهور به شمار مي‏آيند.
گفتني است برخي افراد، نشانه‏هاي ظهور را با شرايط ظهور اشتباه مي‏گيرند و گمان مي‏كنند ظهور امام مهدي(ع) به تحقق اين نشانه‏ها بستگي دارد و تا زماني كه آنها رخ ندهد، لزوماً ظهور واقع نخواهد شد، در حالي كه نشانه‏هاي ظهور تنها جنبة آگاهي‏بخشي، بيدارسازي و هشداردهي دارند و راه‏هايي براي تشخيص منجي موعود حقيقي از موعودهاي دروغين به شمار مي‏آيند. بنابراين، چه بسا امكان دارد كه اراده خداوند به ظهور امام مهدي(ع) تعلق گيرد بي‏آنكه برخي از نشانه‏هاي ظهور محقق شده باشند. در معارف شيعي، از اين موضوع به «بداء» تعبير مي‏شود.7

پي‌نوشت‌ها:

1. لسان العرب، ج 12، ص 254، ماده «لحم».
2. همان، ج 10، ص 178، ماده «فتن».
3) همان، ج 7، ص 82 .
4. در يكي از اين روايات نشانه‏هاي برپايي قيامت به نقل از پيامبر اكرم‏(ص) چنين بيان شده است: «لا تقوم الساع[ حتي تكون عشر آيات: الدجال و الدخان و طلوع الشمس من مغربها، و دابّ[ الأرض و يأجوج و مأجوج و ثلاث[ خسوف: خسف بالمشرق و خسف بالمغرب و خسف بجزير\ العرب و نار تخرج من قعر عدن تسوق الناس إلي المحشر تنزل معهم إذا نزلوا و تقبل معهم إذا أقبلوا.» بحار الأنوار، ج 6 ، ص 303، ح 1 و ج 52، ص 209.
5. ر.ك: نعيم بن حماد بن معاويه، الفتن، تحقيق: مجدي بن منصور بن سيد الشوري، بيروت، دارالكتب العلميه، 1418 ه‍ . ق، ص 11.
6. ر.ك: آقا بزرگ طهراني، الذريع[ إلي تصانيف الشيعه، چاپ دوم: بيروت، دارالاضواء، بي‏تا، ج 16، صص 114 - 112، ج 22، صص 190 - 187. برخي از مهم‏ترين كتاب‏هايي كه با عناوين ياد شده به رشته تحرير درآمده‏اند، به اين شرح است:
ابوعبدالله نعيم بن حماد مروزي، معروف به ابن حماد (م 288 ه‍ . ق)، الفتن، 2جلد، چاپ اول: قاهره، توحيد، 1412 ه‍ . ق؛ ابوالقاسم علي بن موسي بن طاووس، معروف به سيد بن طاووس (م 624 ه‍ . ق)، الملاحم و الفتن في ظهور الغايب المنتظر، چاپ پنجم: قم، رضي، 1398 ه‍ . ق. كتاب يادشده با اين نام نيز به چاپ رسيده است: التشريف بالمنن في التعريف بالفتن، تحقيق: مؤسسه صاحب الامر)عج)، چاپ اول: اصفهان، گلبهار، 1416 ه‍ . ق؛ ابوالفداء اسماعيل بن كثير دمشقي، معروف به ابن كثير (م 774ه‍ . ق)، النهايـ[ في الفتن و الملاحم، تحقيق: محمد احمد عبدالعزيز، 2 جلد، بيروت، دارالجيل، بي‏تا؛ ابوالفداء اسماعيل بن كثير دمشقي، معروف به ابن كثير، علامات يوم القيام[، چاپ اول: قاهره، مكتب[ القرآن، 1408 ه‍. ق؛ علي بن حسام‏الدين متقي هندي (م 975 ه‍ . ق)، البرهان في علامات مهدي آخرالزمان، تحقيق: علي‏اكبر غفاري،تهران، رضوان، 1399 ه‍ . ق؛ سيد شريف محمد بن رسول برزنجي (م 1103 ه‍ . ق)، الإشاع[ لأشراط الساع[، چاپ چهارم: بيروت، دارالكتاب العلمي[، بي‏تا.
7. دربارة موضوع «بداء» به مقاله‌اي كه در صفحات 36ـ39 همين شماره مجله آمده است مراجعه نماييد..

منبع: ماهنامه موعود شماره 96




نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
موارد بیشتر برای شما
جام کپی را به چلسی دادند جام اصلی را به ترامپ!
play_arrow
جام کپی را به چلسی دادند جام اصلی را به ترامپ!
لحظه حمله رژیم صهیونی به میدان قدس تجریش از نمای دوربین یک مغازه
play_arrow
لحظه حمله رژیم صهیونی به میدان قدس تجریش از نمای دوربین یک مغازه
روایت میلاد حاتمی از حملۀ اسرائیل به زندان اوین
play_arrow
روایت میلاد حاتمی از حملۀ اسرائیل به زندان اوین
دستگیری ۷۰ مدعی فروش سوالات کنکور
play_arrow
دستگیری ۷۰ مدعی فروش سوالات کنکور
واکنش تند عالم اهل‌سنت به تهدید رهبر معظم انقلاب
play_arrow
واکنش تند عالم اهل‌سنت به تهدید رهبر معظم انقلاب
بازدید سرلشکر موسوی از مجموعه هوافضای سپاه
play_arrow
بازدید سرلشکر موسوی از مجموعه هوافضای سپاه
علیرضا فغانی: من روستازاده بودم و در جنوب شهر تهران بزرگ شدم
play_arrow
علیرضا فغانی: من روستازاده بودم و در جنوب شهر تهران بزرگ شدم
حمله جدید ترامپ به جو: بخاطر بایدن احمق ...
play_arrow
حمله جدید ترامپ به جو: بخاطر بایدن احمق ...
جواب ترامپ به سوال یک خبرنگار: چرا به پوتین ۵۰ روز دیگر فرصت می‌دهید؟
play_arrow
جواب ترامپ به سوال یک خبرنگار: چرا به پوتین ۵۰ روز دیگر فرصت می‌دهید؟
مایک پمپئو روسیه را به حمله نظامی آمریکا تهدید می‌کند؟
play_arrow
مایک پمپئو روسیه را به حمله نظامی آمریکا تهدید می‌کند؟
ادعای بلینکن: تهران قبل از حمله اسرائیل با غنی‌سازی زیر یک درصد موافقت کرده بود
play_arrow
ادعای بلینکن: تهران قبل از حمله اسرائیل با غنی‌سازی زیر یک درصد موافقت کرده بود
اولین کلاه‌برداری تاریخ چطور بود؟
play_arrow
اولین کلاه‌برداری تاریخ چطور بود؟
مکانیسم ماشه چیست و چطور اجرا می‌شود؟
play_arrow
مکانیسم ماشه چیست و چطور اجرا می‌شود؟
اهمیت شهید حاجی زاده به مسائل امنیتی حتی در منزل
play_arrow
اهمیت شهید حاجی زاده به مسائل امنیتی حتی در منزل
چرت‌ زدن ترامپ در اجلاس انرژی
play_arrow
چرت‌ زدن ترامپ در اجلاس انرژی